ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΙΔΑΝΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΠΟΛΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΙΧΗ

Οι θέσεις μας αναφέρονται αναλυτικά σε επιστολή της ΕΝΙΔΑΝΗ προς Τον κ. Δήμαρχο Ηρακλείου. Τον αρμόδιο αντιδήμαρχο υπεύθυνο για θέματα πολεοδομίας. Το Διευθυντή γραφείου παλιάς πόλης. Το δημοτικό συμβούλιο

Σε σχέση με τη μελέτη ανάπλασης της παλιάς πόλης του Ηρακλείου οι απόψεις μας είναι οι εξής: Η ανάπλαση της πόλης του Ηρακλείου θεωρούμε όχι μόνο ότι πρέπει να γίνει, αλλά είναι και επιβεβλημένη. Δεχόμαστε ότι πρέπει να μειωθούν τα ύψη των οικοδομών σε τόσο ύψος ώστε να είναι δυνατή η εξάντληση του συντελεστή δόμησης και να απαγορευθεί η μεταφορά συντελεστή δόμησης στην παλιά πόλη. Διαφωνούμε όμως ριζικά με τη δραματική μείωση των συντελεστών δόμησης, τον περιορισμό της χρήσης των ακινήτων και την κήρυξη για πρώτη φορά ως διατηρητέων ενός υπερβολικά μεγάλου αριθμού οικοδομών, που φτάνει τις 400 με δεύτερο βαθμό διατηρησιμότητας. Δηλαδή να μην επιτρέπεται καμιά αλλαγή ούτε στο εσωτερικό τους.

ΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ

Σφοδρά αντίθετους μας βρίσκει η προτεινόμενη μείωση των συντελεστών δόμησης που σε ορισμένες περιπτώσεις μειώνονται μέχρι και 50%. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι προτείνεται να μειωθούν οι συντελεστές δόμησης α) από 2,8 σε 1,4 ανεξαρτήτως εμβαδού οικοπέδου στην οδό 1866 β) από 2,8 σε 1,8 για τα πρώτα 200 τ.μ. και σε 1,4 για τα επιπλέον τ.μ. στην παραλιακή λεωφόρο Σοφοκλή Βενιζέλου από Γιαμαλάκη έως Δουκός Μποφόρ γ) από 2,8 σε 2 για τα πρώτα 200 τ.μ. και σε 1,4 για τα επιπλέον τ.μ. στις οδούς 1821 και Έβανς δ) από 2,8 σε 2,2 για τα πρώτα 200 τ.μ. και σε 1,8 για τα επιπλέον τ.μ. στην οδό 25ης Αυγούστου ε) από 2,8 σε 2 για τα πρώτα 200 τ.μ. και σε 1,6 για τα επιπλέον τ.μ. στη λεωφόρο Καλοκαιρινού και στην οδό Χάνδακος.

Ως παράδειγμα αναφέρομε ότι ένα οικόπεδο 100 τετραγωνικών μέτρων στην οδό 1866 στο οποίο μπορεί να κτιστεί με τα σήμερα ισχύοντα, μια οικοδομή 280 τετραγωνικών μέτρων, σύμφωνα με την πρόταση των μελετητών θα μπορεί να κτιστεί σ’ αυτό οικοδομή 140 τετρ. μέτρων. Η μελέτη προτείνει επίσης μείωση του ποσοστού κάλυψης σε αρκετά τμήματα της παλιάς πόλης από 70% σε 60%, και μείωση του ανώτερου επιτρεπόμενου ύψους των οικοδομών από 32 μέτρα που είναι σήμερα σε 15 έως 12 μέτρα.

Οι μειώσεις των Σ.Δ. έχουν τις εξής συνέπειες α) Ολοκληρωτική καταστροφή παθαίνουν όσοι είναι ιδιοκτήτες αέρινης στήλης σε οικοδομές χωρίς να προβλέπεται οποιαδήποτε αποζημίωσή τους. β) Θα μειωθούν οι αξίες των ακινήτων ιδίως των ορόφων που δεν προβλέπεται να ξανακτιστούν με τους νέους μειωμένους συντελεστές γ) Αν χρειαστεί να ξαναχτιστεί μια πολυκατοικία, στα γραφεία, στα διαμερίσματα ή στα καταστήματα που θα ξαναχτιστούν θα είναι συνιδιοκτήτες και οι ιδιοκτήτες των ορόφων που δεν θα μπορούν να ξαναχτιστούν. Και εδώ μπαίνει και το θέμα της διαφορετικής αξίας των καταστημάτων.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ

Από μια πολύ μεγάλη περιοχή του ιστορικού κέντρου, η οποία χαρακτηρίζεται ως γενικής κατοικίας, «ξεριζώνονται» δεκάδες εμπορικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για γειτονιές του Αγίου Μηνά, του Βαλιδέ Τζαμί ( πλ.Κορνάρου) και θύλακες κατοικίας στον Άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Τίτο, αλλά και περιοχές περιμετρικά εκτός των τειχών, από τις οποίες η μελέτη εξαιρεί, μια σειρά εμπορικές δραστηριότητες, τις οποίες περιορίζει δραστικά, επιτρέποντας μόνο την λειτουργία καταστημάτων γενικής ανάγκης, όπως παντοπωλεία (με εξαίρεση τα mini market) φούρνους, ψαράδικο φρέσκων ψαριών, περίπτερα (όχι ψιλικατζίδικα) φαρμακεία, χαρτοπωλεία, αναψυκτήρια και εστιατόρια, τα οποία επιτρέπεται να λειτουργούν στις παραπάνω περιοχές. Κάθε άλλη εμπορική δραστηριότητα που σήμερα υπάρχει απαγορεύεται και δεν θα μπορούν να λειτουργούν μαγαζιά πώλησης ρούχων, παπουτσιών, καφενεία, καφετέριες κλπ. Αυτό συνεπάγεται ότι οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων αυτών δεν θα μπορούν να εκμισθώσουν τα καταστήματά τους για όλες τις χρήσεις που απαγορεύονται και παθαίνουν ολοκληρωτική οικονομική καταστροφή.

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ

Ένας άλλος σημαντικός κίνδυνος που προκύπτει από τα όσα προτείνει η μελέτη είναι ότι θα κηρυχθούν για πρώτη φορά 400 οικοδομές διατηρητέες με βαθμό προστασίας 2 που σημαίνει ότι απαγορεύεται να γίνει στις οικοδομές αυτές οποιαδήποτε αλλαγή όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά. Τα κτήρια αυτά όταν κτίστηκαν κατασκευάστηκαν για να εξυπηρετούν τις ανάγκες τις εποχής τους. Σήμερα οι ανάγκες έχουν αλλάξει. Σ’ ένα παλιό σπίτι με μικρά δωμάτια δεν θα επιτρέπεται να συνενωθούν τα δωμάτια ή να κατασκευαστεί σύγχρονη κουζίνα ή χώροι υγιεινής, ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί στα σημερινά δεδομένα για να μπορεί ο ιδιοκτήτης του να είναι σίγουρος ότι αν θα δαπανήσει ένα σημαντικό ποσό για να το επισκευάσει, θα βρει ενοικιαστή που να το χρησιμοποιήσει ως κατοικία ή ως επαγγελματική στέγη. Τα κτήρια των Μινωικών Γραμμών και της ΕΤΒΑ αλλάχτηκαν πλήρως εσωτερικά και χρησιμοποιούνται γιατί είχαν βαθμό προστασίας 1 δηλαδή διατηρήθηκε μόνο η εξωτερική τους όψη και το εσωτερικό τους ανακατασκευάστηκε από την αρχή με τα σημερινά δεδομένα.

Η κήρυξη οικοδομών ως διατηρητέων χωρίς δυνατότητα εσωτερικών αλλαγών σημαίνει ότι δεν πρόκειται ποτέ να συντηρηθούν ή να ανακατασκευαστούν αφού δεν θα μπορούν να είναι εκμεταλλεύσιμα και θα παραμείνουν ερείπια αφού οι ιδιοκτήτες τους δεν θα έχουν λόγο να τα αξιοποιήσουν, με αποτέλεσμα να παραμείνουν ερείπια και να μην επιτευχθεί ο στόχος της ανάπλασης. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών θα πάθουν πλήρη οικονομική καταστροφή.

Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων που μειώνονται οι Σ.Δ ή κηρύσσονται διατηρητέα αυτών έχουν πληρώσει φόρους κληρονομιάς, γονικής παροχής ή αγοραπωλησίας για να αποκτήσουν τα ακίνητά τους, βάσει αντικειμενικών αξιών στις οποίες έχουν συνυπολογιστεί οι συντελεστές δόμησης που ισχύουν σήμερα. Οι δεσμεύσεις αυτές αποτελούν στην ουσία φορολογία σε είδος των ιδιοκτητών ακινήτων, από τα οποία το Δημόσιο και οι Δήμοι εισπράττουν 30 διαφορετικά είδη φόρων χωρίς να χάνουν ούτε ένα ευρώ αφού οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι οι πιο φερέγγυοι φορολογούμενοι. Για τη ζημιά που παθαίνουν οι ιδιοκτήτες από όλα τα πιο πάνω μέτρα δεν προβλέπεται από το νόμο η αποζημίωσή τους. Είναι άδικο ένας ιδιοκτήτης να έχει κτίσει πολυώροφη οικοδομή και ο γείτονας του αν γίνει μείωση των συντελεστών δόμησης να μπορεί να κτίσει μόνο ένα όροφο. Με τα προτεινόμενα μέτρα από τη μελέτη μέτρα η παλιά πόλη εκτός τους κεντρικούς δρόμους της θα καταντήσει τόπος κατοικίας οικονομικών μεταναστών.

Με τη μείωση του συντελεστή δόμησης και του ύψους των οικοδομών δεν επιτυγχάνεται η αρχιτεκτονική καλαισθησία και η αναβάθμιση της πόλης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κέρκυρας που διαθέτει ψηλά κτήρια και θεωρείται πόλη σπάνιας αρχιτεκτονικής ομορφιάς. Στις Αρχάνες έγινε ανάπλαση χωρίς να μειωθούν οι συντελεστές δόμησης.

Η ΕΝ.ΙΔ.Α.Ν.Η έχει διαμαρτυρηθεί κατ’ επανάληψη για τα πιο πάνω και ζητά α) να μην μειωθούν οι συντελεστές δόμησης και κάλυψης β) να μην γίνει περιορισμών των χρήσεων ιδίως για καταστήματα στα οποία ασκείται οποιουδήποτε είδους εμπορική δραστηριότητα γ) να μην κηρυχθούν και άλλα ακίνητα διατηρητέα και μάλιστα με βαθμό διατηρησιμότητας 2.

Επειδή ζούμε σ’ αυτή την πόλη και θέλομε να αναβαθμισθεί προτείνομε να εφαρμοστούν άμεσα τα εξής: 1) Υποχρεωτική κατασκευή σκεπών από κεραμίδια σε όλες τις νέες οικοδομές και προαιρετική τοποθέτηση κεραμιδιών στις στέγες των παλαιών οικοδομών με επιδότηση των υλικών και του κόστους κατασκευής. 2) Απαγόρευση των φωτεινών επιγραφών και επιδότηση από το Δήμο της κατασκευής νέων ξύλινων καλαίσθητων επιγραφών. 3) Απομάκρυνση των κεραιών τηλεόρασης από τις ταράτσες, με δημιουργία από το Δήμο υπόγειου δικτύου τηλεόρασης και ηλεκτρικού ρεύματος. 4) Απομάκρυνση χρήσεων που ενοχλούν την κατοικία σε περιοχές κατοικιών. 5) Επιδότηση των ιδιοκτητών για αναπαλαιώσεις κτηρίων 6) Δενδροφυτεύσεις. 7) Αρχιτεκτονική εναρμόνιση των όψεων στις παλιές και στις νέες οικοδομές και 8) Δημιουργία χώρων πρασίνου και παιγνιδιού.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ΟΤΑ ιδρύθηκαν και ο σκοπός τους είναι να εξυπηρετούν τα συμφέροντα των δημοτών και να τους προστατεύουν από τις αυθαιρεσίες της κεντρικής Διοίκησης και όχι να προκαλούν ζημιά στους δημότες τους.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Κώστας Αράπογλου