ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ

Εάν το αυθαίρετο δηλωθεί έως το τέλος του 2013, το πρόστιμο θα μπορεί να αποπληρωθεί μέχρι και σε 100 δόσεις, ενώ εάν δηλωθεί μέσα στο 2014, σε 60 δόσεις. Ακόμη, μακροχρόνια άνεργοι θα μπορούν να «νομιμοποιούν» την κύρια κατοικία τους με το 50% του προστίμου.

Ευνοϊκές ρυθμίσεις για την αποπληρωμή των προστίμων προβλέπει το σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα. Εάν το αυθαίρετο δηλωθεί έως το τέλος του 2013, το πρόστιμο θα μπορεί να αποπληρωθεί μέχρι και σε 100 δόσεις, ενώ εάν δηλωθεί μέσα στο 2014, σε 60 δόσεις. Ακόμη, μακροχρόνια άνεργοι θα μπορούν να «νομιμοποιούν» την κύρια κατοικία τους με το 50% του προστίμου.

Η έκπτωση 25% για την εφάπαξ καταβολή και 10% για την καταβολή του 30% του προστίμου εντός εξαμήνου παραμένουν. Για τα κτίσματα με μεγάλες πολεοδομικές παρανομίες, με την πληρωμή παραβόλου και προστίμου, θα δίνεται κατ’ αρχήν αναστολή κυρώσεων για 30 έτη, ενώ για την πλήρη νομιμοποίησή τους θα πρέπει να αγοράζεται συντελεστής δόμησης ίσος με την παρανομία του κτιρίου. Τα προ της 9ης Ιουνίου 1975 ακίνητα, που έχουν αποκλειστική χρήση κατοικίας, θα εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με 500 ευρώ εφάπαξ. Για τα προ της 1ης Ιανουαρίου 1983 ακίνητα θα καταβάλλεται το 15% του προστίμου. Μικρές παραβάσεις θα νομιμοποιούνται με 500 ευρώ.

Τέλος, ιδρύεται η Τράπεζα Γης, ένας ηλεκτρονικός μηχανισμός διαχείρισης δικαιωμάτων μεταφοράς συντελεστή, ο οποίος θα ελέγχεται και θα χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο. Τη δυνατότητα αποπληρωμής του προστίμου μέχρι και σε 100 δόσεις, εφόσον το αυθαίρετο δηλωθεί έως το τέλος του 2013, θα δίνει ο νέος νόμος για την «τακτοποίηση» της αυθαίρετης δόμησης. Σύμφωνα με το κείμενο που υπεβλήθη προ ημερών στη Βουλή για νομικό έλεγχο, ο νέος νόμος θα έχει διάρκεια έως το τέλος του 2014, και των διατάξεών του θα μπορούν να επωφεληθούν και όσοι είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία με τον ν. 4014/11. Ανάμεσα σε άλλα, το νέο σχέδιο νόμου προσφέρει έκπτωση 50% για την «τακτοποίηση» της κύριας κατοικίας μακροχρόνια ανέργων. Ενώ νομιμοποιεί συλλήβδην, χωρίς την καταβολή παραβόλου ή προστίμου, και τα αυθαίρετα της εκκλησίας (όσα χρησιμοποιούνται ως θρησκευτικοί ή λατρευτικοί χώροι), αλλά και της ΔΕΗ Α.Ε.

Η σημαντικότερη, ίσως, μεταβολή στη διαδικασία καταβολής του προστίμου σε σχέση με το σχέδιο νόμου που δόθηκε προ μηνών σε διαβούλευση είναι η μεγάλη αύξηση του αριθμού των δόσεων: όσοι εκκινήσουν τη διαδικασία μέσα στο 2013 θα μπορούν να αποπληρώσουν το πρόστιμο σε 100 δόσεις, ενώ όσοι το αποφασίσουν μέσα στο 2014 σε 60 δόσεις. Η έκπτωση 25% για την εφάπαξ καταβολή και 10% για την καταβολή του 30% του προστίμου εντός εξαμήνου παραμένουν.

Μια άλλη σημαντική αλλαγή αφορά την κατηγορία των «μεγάλων» πολεοδομικών παρανομιών (για τα αυθαίρετα χωρίς άδεια, ή εκείνα που έχουν υπέρβαση συντελεστή δόμησης άνω του 40% ή επιτρεπόμενου ύψους άνω του 20%). Με την πληρωμή παραβόλου και προστίμου, στα αυθαίρετα αυτά θα δίνεται κατ’ αρχήν αναστολή κυρώσεων για 30 έτη. Και κατόπιν ανοίγει ένα «παράθυρο» για οριστική εξαίρεσή τους από την κατεδάφιση, υπό προϋποθέσεις:

Μετά το «κλείσιμο» της προθεσμίας υποβολής νέων δηλώσεων, ο υπουργός Περιβάλλοντος θα επιλέγει περιοχές αυθαιρέτων οι οποίες θα πολεοδομηθούν εντός 5ετίας.

Εντός 10ετίας ο έχων αυθαίρετο θα πρέπει να ζητήσει από την πολεοδομία να ελεγχθεί το κτίσμα από Ελεγκτή Δόμησης (το κόστος επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη), προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι τα στοιχεία που δήλωσε για την «τακτοποίηση» ήταν ακριβή.

Τέλος, εντός 10ετίας ο έχων αυθαίρετο θα πρέπει να ανταλλάξει ή να εξαγοράσει από την Τράπεζα Γης συντελεστή δόμησης ίσο με την υπέρβαση δόμησης που έχει πραγματοποιήσει.

Οσον αφορά τις υπόλοιπες κατηγορίες, αυτές παραμένουν ως έχουν με μικρές αλλαγές:

Τα προ της 9.6.1975 ακίνητα, που έχουν αποκλειστική χρήση κατοικίας, θα εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης (θα νομιμοποιούνται) με 500 ευρώ εφάπαξ.

Για τα προ της 1.1.1983 ακίνητα, θα καταβάλλεται το 15% του προστίμου.

Μικρές παραβάσεις θα νομιμοποιούνται με 500 ευρώ.

Μεσαίες παραβάσεις (με υπέρβαση συντελεστή δόμησης μικρότερη του 40% και ανώτατου ύψους μικρότερη του 20%), μετά την καταβολή του προστίμου, ως έχει σήμερα, και τη συμπλήρωση της ταυτότητας του κτιρίου, θα εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση. Αλλαγή: Στα ανωτέρω ποσοστά θα συνυπολογίζονται όλα τα αυθαίρετα κτίσματα επί του ακινήτου, καθώς και αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης που ρυθμίστηκαν με τους νόμους για τους ημιυπαίθριους (ν. 3775/09 ή 3843/10) ή τον ν. 4014/11.

Μια ακόμη διαφοροποίηση σε σχέση με το προηγούμενο πλαίσιο είναι ότι για κάθε τακτοποίηση αυθαιρεσίας σε παραδοσιακό οικισμό ή σε διατηρητέο κτίριο, θα πρέπει να εξετάζεται από επιτροπή (που συστήνεται στην έδρα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης) η μορφολογική και αισθητική του ένταξη στο δομημένο περιβάλλον. Η ρύθμιση αυτή ίσχυε μόνο για τις πρόχειρες κατασκευές. Η μεταβίβαση ενός τέτοιου ακινήτου γίνεται με την καταβολή παραβόλου και του 30% του προστίμου, ενώ η προθεσμία εξόφλησης αρχίζει από τη στιγμή που ο ιδιοκτήτης θα πάρει το «πράσινο φως» από την επιτροπή.

Τέλος, όσον αφορά τις εκπτώσεις, στις ειδικές κατηγορίες (ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι κ.ά.) προστίθενται οι μακροχρόνια άνεργοι, που για τη «νομιμοποίηση» της κύριας κατοικίας τους θα καταβάλουν μόνο το 50% του προστίμου.

Το τελικό σχέδιο νόμου, μετά όποιες αλλαγές της τελευταίας στιγμής γίνουν από το ΥΠΕΚΑ, θα κατατεθεί στη Βουλή μέσα στις επόμενες ημέρες.