ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ KTHMAΤΟΛΟΓΙΟ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ- ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΤΟΥΣ ΟΙ ΑΜΕΛΕΙΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ

Στο άρθρο αυτό αναλύεταιη διαδικασία και τα σημεία που πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις περιοχές που γίνεται διαδικασία κατάρτισης κτηματολογίου.

Η Ελλάδα είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχουν κτηματολόγιο.

Το σημερινό καθεστώς των υποθηκοφυλακείων βασίζεται στο πρόσωπο και μπορούμε να βρούμε τι ακίνητα έχει κάθε πρόσωπο, χωρίς όμως να είμαστε σίγουροι, α) ότι πράγματι το ακίνητο ανήκει στον αναγραφόμενο στο συμβόλαιο ως ιδιοκτήτη (πχ. κάποιος αποδέχεται κληρονομιά σε ακίνητο που δεν ανήκε στον κληρονόμουμενο) και β) για την ακριβή έκταση και τα όρια του ακινήτου, τα οποία πολλές φορές αυξομειώνονται για διάφορους λόγους, συνήθως πολεοδομικούς ή με πρόθεση καταπατήσεως του ίδιου του ακινήτου ή του γειτονικού του.

Το καθεστώς του κτηματολογίου βασίζεται στο ακίνητο και όταν ολοκληρωθεί, θα μπορούμε να ξέρουμε σε ποιόν ανήκει το κάθε ακίνητο και κάθε εμπράγματο δικαίωμα (πχ. επικαρπία, ψιλή κυριότητα, δουλεία, υποθήκη κλπ). Κάθε ακίνητο έχει την ταυτότητα του, που είναι ο αριθμός ΚΑΕΚ, ο ΑΦΜ δηλαδή του ακινήτου. Με το κτηματολόγιο κάθε ακίνητο είναι χαρτογραφημένο και δεν υπάρχουν περιθώρια καταπατήσεως τμημάτων του ή αυξομειώσεως των ορίων του. Εξασφαλίζεται δηλαδή πλήρως η ασφάλεια των συναλλαγών.

Για να γίνει το κτηματολόγιο, το κράτος σύστησε μια μη κερδοσκοπική εταιρία, ελεγχόμενη από το ΥΠΕΧΩΔΕ, την «ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε», η οποία με μειοδοτικούς διαγωνισμούς αναθέτει σε ιδιωτικές εταιρίες την εργολαβία χαρτογράφησης των περιοχών που εντάσσονται στο κτηματολόγιο και συλλογής και επεξεργασίας των στοιχείων, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία με την έκδοση οριστικών τίτλων για τα ακίνητα. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία τότε τα συμβόλαια που έχει ο κάθε ιδιοκτήτης μέχρι σήμερα δεν θα ισχύουν και η κάθε ιδιωτική εταιρία θα παραδώσει τη σκυτάλη στους υποθηκοφύλακες, που θα ονομαστούν διευθυντές γραφείου κτηματολογίου και τα υποθηκοφυλακεία θα καταργηθούν.

Μια τέτοια ιδιωτική ανάδοχος εταιρία, έχει αναλάβει την εργολαβία του κτηματολογίου και στην περιοχή των παλιών διοικητικών ορίων του Δήμου Ηρακλείου (πόλη Ηρακλείου, Φορτέτσα, Βασιλειές, Σύλλαμος, Αθάνατοι, Κνωσός, Μαλάδες, Φοινικιά κλπ).

Η διαδικασία μέχρι να γίνουν οι οριστικές εγγραφές και να εκδοθούν οι οριστικοί τίτλοι γίνεται σε τρεις φάσεις. Ήδη για το κτηματολόγιο του Ηρακλείου έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και η δεύτερη φάση. Η πρώτη φάση περιλάμβανε την παραλαβή και καταχώρηση των αρχικών δηλώσεων, την πρώτη ανάρτηση, την υποβολή ενστάσεων, τις οποίες επεξεργάστηκε η ανάδοχος εταιρία. Η δεύτερη φάση περιλάμβανε τη δεύτερη ανάρτηση, την υποβολή ενστάσεων που ήδη εκδικάστηκαν από επιτροπές, τις προσωρινές εγγραφές που γίνονται αυτή τις περίοδο και την έκδοση των προσωρινών τίτλων που θα εκδοθούν σύντομα. Η τρίτη φάση περιλαμβάνει την εκδίκαση προσφυγών κατά των προσωρινών τίτλων που θα γίνει από δικαστήριο και την έκδοση οριστικών τίτλων. Και για τους προσωρινούς αλλά και για τους οριστικούς τίτλους οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να πληρώσουν κάποιο ποσό ως συμμετοχή τους στη διαδικασία κατάρτισης του κτηματολογίου, ανάλογα με την αξία του κάθε ακινήτου. Η ΕΝΙΔΑΝΗ και η ΠΟΜΙΔΑ πιέζουν για να είναι το ποσό μικρό.

Η φάση που βρίσκεται η διαδικασία του κτηματολογίου στο Ηράκλειο είναι καθοριστική και ήδη οι αμελείς και αδιάφοροι ιδιοκτήτες έχουν αρχίσει να πληρώνουν την αδιαφορία τους. Από το Φεβρουάριο 2005, μετά την ολοκλήρωση των ενστάσεων της δεύτερης φάσης, η εταιρία του κτηματολογίου έπαυσε να παραλαμβάνει αρχικές δηλώσεις και καταχωρεί μόνο τις μεταβολές που γίνονται στα ήδη δηλωμένα ακίνητα, με αποτέλεσμα όσοι ιδιοκτήτες δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους να μην μπορούν να πάρουν κτηματογραφικά αποσπάσματα και να μην μπορούν να μεταβιβάσουν τα ακίνητά τους ή να κάνουν οποιουδήποτε είδους δίκη που αφορά εμπράγματο δικαίωμα στα ακίνητά τους. Όσοι δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους στο κτηματολόγιο, στους προσωρινούς τίτλους που θα εκδοθούν, αυτά θα φαίνονται ότι ανήκουν σε άγνωστο ιδιοκτήτη ή θα φαίνονται ότι ανήκουν σε κάποιον άλλο, ο οποίος μπορεί σκόπιμα να δήλωσε το ακίνητο στο όνομά του για να το καταπατήσει ή να αδιαφόρησε σε μία λάθος καταχώρηση. Αν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες των ακινήτων ή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, που είναι αδήλωτα ή έχουν καταχωρηθεί σε άλλο όνομα ή έχουν μικρότερη έκταση ή έχουν γίνει λάθη γενικά, δεν προσφύγουν στα δικαστήρια μετά την έκδοση των προσωρινών τίτλων, για να διορθώσουν τα λάθη, τότε για τα ακίνητά τους θα εκδοθούν οριστικοί τίτλοι και τα ακίνητα ή τα εμπράγματα δικαιώματα θα περιέλθουν σε άλλα άτομα ή στο Δημόσιο, για αυτά που έχουν εγγραφεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη. Μετά την έκδοση των οριστικών τίτλων όσοι χάσουν την κυριότητα του ακινήτου τους ή το εμπράγματο δικαίωμα τους, θα μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια κατά του δημοσίου ή του γείτονα ή του τρίτου στο όνομα του οποίου θα έχει εκδοθεί ο οριστικός τίτλος και να ζητήσουν όχι να πάρουν πίσω το ακίνητό τους αλλά μόνο της αξία του που θα καθοριστεί από το δικαστήριο. Και αν ακόμα ο τρίτος είναι καλοπροαίρετος και θέλει να τους επιστρέψει το ακίνητο τότε θα πρέπει να πληρώσουν φόρους μεταβίβασης και να καλύψουν το πόθεν έσχες αν η μορφή μεταβίβασης είναι πώληση ή φόρους δωρεάς αν η μορφή μεταβίβασης είναι δωρεά. Επίσης θα πληρώσουν συμβολαιογραφικά δικαιώματα κλπ.

Ας λάβουν σοβαρά υπόψη τους τα πιο πάνω όσοι δεν έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους ή έχουν γίνει λάθος οι καταχωρήσεις για τα ακίνητά τους, να παρακολουθήσουν πότε θα εκδοθούν οι προσωρινοί τίτλοι και να προσφύγουν στα δικαστήρια έγκαιρα πριν χάσουν τα ακίνητά τους.