Φορολογικό πολυνομοσχέδιο - 12 ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα ακίνητα

Νέο πολυνομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή από το Υπουργείο Οικονομικών με πλήθος ευνοϊκών φορολογικών ρυθμίσεων για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τα πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ, τα πρόστιμα εκπροθέσμων δηλώσεων, τις κληρονομιές και δωρεές, τις ρυθμίσεις οφειλών κλπ. 

Ειδικότερα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου εισάγονται 12 ουσιαστικές και διαδικαστικές τροποποιήσεις στη φορολογία ακινήτων που διευκολύνουν και τις σχετικές διαδικασίες μεταβίβασής τους, αρμοδιότητας του ΥΠΟΙΚ και της ΑΑΔΕ που αφορούν τους ιδιοκτήτες και τις συναλλαγές ακινήτων που είναι οι εξής: 

1. Επανένταξη οφειλετών στις ρυθμίσεις των άρθρων 98 έως 109 ν. 4611/2019 και του άρθρου 289 ν. 4738/2020 (άρθρο 3)

2. Νέα ρύθμιση τμηματικής καταβολής σε έως εβδομήντα δύο (72) δόσεις  (άρθρα 3 έως 13)
 
3. Τροποποιούνται-συμπληρώνονται διατάξεις του ν. 4987/2022 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου μεταβίβασης περιουσίας στα εξής κατά βάση σημεία:
 
- προβλέπονται οι όροι χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία σε περιπτώσεις όπου ο φορολογούμενος έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών ή έχει οφειλές μη ληξιπρόθεσμες ή σε αναστολή,
 
- αίρεται η πρόβλεψη αλληλέγγυας ευθύνης των αναφερόμενων υπόχρεων καταβολής Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) σε περίπτωση απόκτησης ακινήτου από επαχθή αιτία,
 
 - ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με την προσκόμιση/υποβολή πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α σε περιπτώσεις υποσχετικών ή εκποιητικών δικαιοπραξιών.
 
4 . Ρυθμίζεται, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα, η διαδικασία καταβολής φόρου κτήσεων ακινήτου αιτία θανάτου σε περίπτωση μεταγενέστερης μεταβίβασης του ακινήτου αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής.
 
5. Εξαιρούνται οι τελευταίοι κάτοχοι κληρονομιαίων ακινήτων, τα οποία έχουν αποκτήσει με σύμβαση μεταβίβασης από επαχθή αιτία, από την αλληλέγγυα ευθύνη με τους κληρονόμους και κληροδόχους, για την πληρωμή του φόρου που βαρύνει τα εν λόγω ακίνητα (άρθρο 18).
 
6. Επαναπροσδιορίζεται υπέρ των φορολογουμένων ο χρόνος παραγραφής δικαιώματος του Δημοσίου, για επιβολή φόρων που προκύπτουν κατ’ εφαρμογή του ν. 2961/2001 (φορολόγηση κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών κ.λπ.) με απαλλαγή όλων γιά  δικαιοπραξίες και κληρονομιές έως 31.12.2008 κλπ.  

Απαλείφεται η υποχρέωση προσάρτησης του πιστοποιητικού του άρθρου 105 του ν. 2961/2001, κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου, που μεταβιβάζει την κυριότητα με επαχθή αιτία ή συνιστά από την ίδια αιτία εμπράγματα δικαιώματα, σε ακίνητο, που αποκτήθηκε αιτία θανάτου, δωρεάς ή γονικής παροχής (εισάγεται εφεξής υποχρέωση ρητής μνείας από τον συμβολαιογράφο, για την υποβολή της κατά περίπτωση δήλωσης φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής).
 
7. Τροποποιούνται - συμπληρώνονται διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού του κύριου ΕΝ.Φ.Ι.Α..Συγκεκριμένα, επεκτείνεται και για το έτος 2023 η πρόβλεψη κατάταξης σε φορολογικές ζώνες χαμηλότερου συντελεστή βασικού φόρου, για τα μνημονευόμενα κτίσματα (σ.σ. Διατηρητέα) (άρθρο 24).
 
8. Ορίζονται οι υπόχρεοι και ο τρόπος ψηφιακής δήλωσης στοιχείων ακινήτων σε περιπτώσεις μεταβιβάσεων ακινήτων, και τίθενται οι αναγκαίες εξουσιοδοτικές διατάξεις για την υλοποίηση των προτεινόμενων ρυθμίσεων (άρθρο 25).
 
9. Ρυθμίζονται, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα, ζητήματα της διαδικασίας έκδοσης πράξης προσδιορισμού του φόρου κατά τις διατάξεις του ν.4987/2022, σε περίπτωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης υπόχρεων Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) από την οποία προκύπτει μείωση φόρου (άρθρο 26).
 
10. Καταργείται η προθεσμία υποβολής αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις της παρ. 29 του άρθρου 66 του ν. 4646/2019, για την απαλλαγή των αλληλεγγύως ευθυνόμενων προσώπων από τα προβλεπόμενα σε βάρος τους μέτρα, λόγω φορολογικών οφειλών (άρθρο 34).
 
11. Προβλέπεται η μη επιβολή προστίμου και στην περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης αρχικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας από την οποία το ποσό φόρου που προκύπτει προς καταβολή είναι έως εκατό (100) ευρώ (σήμερα η μη επιβολή 2 προστίμου προβλέπεται μόνο στην περίπτωση εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου)
Ακυρώνονται πράξεις επιβολής προστίμου που εκδόθηκαν για τις, κατά τα ανωτέρω, εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις, ή, εφόσον έχουν εισπραχθεί, συμψηφίζονται με οφειλές και, στην περίπτωση που δεν υπάρχει οφειλή, επιστρέφονται.(άρθρο 35).
Προβλέπεται, σε περίπτωση, όπου το προκύπτον από εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής εισόδημα, έχει περιληφθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους:
 - η μη επιβολή του οριζόμενου διοικητικού προστίμου,
 - η ακύρωση των ήδη εκδοθεισών, κατά το αναφερόμενο χρονικό διάστημα, πράξεων επιβολής προστίμου,
 - ο συμψηφισμός ή η επιστροφή των ήδη εισπραχθέντων προστίμων για την ανωτέρω αιτία (άρθρο 36).
  
12. Προβλέπεται η ρύθμιση οφειλών προς τους δήμους για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και του αυξημένου πληθωρισμού του έτους 2022. Ειδικότερα:
α. Παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων, κατά το οριζόμενο χρονικό διάστημα, οφειλών προς τους δήμους, είτε σε τριάντα έξι (36) είτε σε εβδομήντα δύο (72) δόσεις, με το οριζόμενο επιτόκιο.
Καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία ένταξης των οφειλετών στη ρύθμιση καθώς και οι οφειλές που εξαιρούνται, επιτρέπεται δε η υπαγωγή και των οφειλών που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την οριζόμενη ημερομηνία και είναι ενταγμένες σε εξυπηρετούμενες πάγιες ρυθμίσεις.
Για την εφαρμογή της νέας ρύθμισης ισχύουν όλα τα ευεργετήματα του ν.4611/2019 (άρθρα 110 - 117) και του ν. 4764/2020 (άρθρα 165 - 172), όπως η χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας και η αναστολή διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης.
β. Παρέχεται η δυνατότητα αναβίωσης, υπό τις ρητά οριζόμενες προϋποθέσεις και με όλα τα προβλεπόμενα ευεργετήματα, παλαιότερων ρυθμίσεων οφειλών [μέχρι εκατό (100) δόσεις, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις των νόμων 4611/2019 και 4764/2020], οι οποίες απωλέσθηκαν ή κατέστησαν μη εξυπηρετούμενες έως την οριζόμενη ημερομηνία.(άρθρο 90)
Οι ανωτέρω ρυθμίσεις ισχύουν αναδρομικά από την 1η.1.2022. (άρθρο 91).