Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑ RESEARCH ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΠΟΜΙΔΑ

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, το 2014 θα είναι ένας ακόμη εξαιρετικά δύσκολος χρόνος για την αγορά ακινήτων.

Προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί η πτώση των τιμών των ακινήτων, ενώ θα αυξηθούν κι άλλο τα «κόκκινα» ενυπόθηκα δάνεια δημιουργώντας περισ-ότερες επισφάλειες για το τραπεζικό σύστημα.

Θετικές εξελίξεις μπορούν να χαρακτηριστούν η παρατηρούμενη επιβράδυνση της πτώσης των τιμών των ακινήτων και η εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος από ξένα κυρίως επενδυτικά ταμεία και Α.Ε.Ε.Α.Π για τα «φιλέτα» της ελληνικής κτηματαγοράς.

Το ‘πάγωμα’ της αγοράς των ακινήτων όμως επηρεάζει και άλλους συναφείς τομείς της οικονομίας και απασχόλησης με δυσμενείς συνέπειες στην κοινωνία και οικονομία.

Φόροι Ακινήτων και Αντικειμενικές Αξίες

Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης της ΚΑΠΑ Research*, οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν υποστεί μεγάλη και σε πολλές περιπτώσεις ανεπανόρθωτη οικονομική ζημιά. Εξαιτίας της δραματικής επιδείνωσης της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά, 23% των επαγγελματικών χώρων είναι κενοί, ενώ 57% των οικοπέδων δεν αξιοποιούνται ώστε να αποφέρουν εισόδηματα. Αναλογία 50% (δηλ. 1 στους 2 ιδιοκτήτες ακινήτων) δηλώνει ότι δεν έχει πλέον εισοδήματα από ακίνητα και πληρώνει μόνο φόρους ιδιοκτησίας και επιβαρύνσεις. Πρόκειται για μια λογική του κράτους καθαρά «εισπρακτική», που τα ακίνητα μετατρέπονται από μέσο οικονομικής και κοινωνικής εξασφάλισης σε ένα ασήκωτο «φορτίο» για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες.

Συγκεκριμένα οι συνολικοί φόροι το 2012 αναλογούσαν στο 22% του εισοδήματος των ιδιοκτητών και το 2013 έφτασαν στο 43,3% του εισοδήματος, ενώ η συνέχεια για το 2014 προβλέπεται χειρότερη.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων εκτιμούν σε ποσοστό 38% ότι δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις στο μέλλον εξαιτίας της συνεχούς μείωσης του εισοδήματός τους από τα ακίνητα.

Το 43% των ιδιοκτητών ακινήτων θεωρούν ότι η πραγματική αξία της ακίνητης περιουσίας τους είναι σήμερα χαμηλότερη από την αντικειμενική της αξία, γεγονός που τους κάνει λιγότερο πρόθυμους να πληρώσουν τα ενυπόθηκα δάνεια ή να καλύψουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Μάλιστα ο νέος Φόρος Ιδιοκτησίας το 2014 (ΕΝ.Φ.Ι.Α) θεωρείται από το 73% των ερωτώμενων άδικος ή μάλλον άδικος.

Ενοίκια και Αποδόσεις Ακινήτων

Η απόδοση των ακινήτων επηρεάζεται αρνητικά από τη μεγάλη προσφορά ακινήτων προς πώληση, τη μείωση ενοικίων που επιβάλλουν οι νέες συνθήκες της αγοράς, αλλά και τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην πληρωμή (μόνο 40% των ενοικιαστών επαγ. χώρων πληρώνουν κανονικά τα ενοίκια).

Με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης της ΚΑΠΑ Research, την τελευταία τριετία μείωσαν το ενοίκιο στον ενοικιαστή το 93,7% των ιδιοκτητών διαμερισμάτων, το 66,7% των ιδιοκτητών μονοκατοικιών, το 87,8% των ιδιοκτητών επαγγελματικών χώρων και το 100% των ιδιοκτητών εξοχικών κατοικιών.

Ο συνδυασμός μείωσης ενοικίων, καθυστέρησης της καταβολής και αύξησης των ακινήτων που παραμένουν ξενοίκιαστα οδηγεί σε σοβαρή μείωση του εισοδήματος των ιδιοκτητών ακινήτων. Στο ερώτημα «κατά τη γνώμη σας, είναι συμφέρον ή ζημιογόνο να διαθέτει κανείς σήμερα ακίνητα για να τα νοικιάσει;» το 78,1% των ερωτηθέντων απαντά «είναι ζημιογόνο» και μόλις το 12,2% πως είναι συμφέρον.

Τραπεζικό σύστημα

Τα οικονομικά προβλήματα των ιδιοκτητών ακινήτων προβλέπεται να έχουν σοβαρές συνέπειες για το τραπεζικό σύστημα και τα δημόσια οικονομικά. Στο ερώτημα εάν πιστεύουν ότι θα μπορούν στο μέλλον να εξοφλούν έγκαιρα τις δόσεις των δανείων τους, 29,3% των ιδιοκτητών ακινήτων απάντησαν «μάλλον όχι» και 18,8% «όχι». Συνολικά οι αρνητικές τοποθετήσεις φτάνουν το 48,1% και οι θετικές τοποθετήσεις («ναι» και «μάλλον ναι») περιορίζονται στο 45,9%. Αυτό σημαίνει ότι οι συνθήκες που επικρατούν στην αγορά ακινήτων προετοιμάζουν νέα αύξηση των «κόκκινων» ενυπόθηκων δανείων, με αποτέλεσμα να αυξηθούν κι άλλο οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησής των τραπεζών.

Με ευθύνη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και της τρόικας εντατικοποιείται η οικονομική καταστροφή των ιδιοκτητών ακινήτων, γεγονός που μπορεί να έχει σοβαρές κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. Η επένδυση στα ακίνητα απαξιώθηκε, αντί να δοθούν κίνητρα ώστε να τονωθεί η αγορά αυτή και να συμβάλλει στην πολυπόθητη «ανάκαμψη» της ελληνικής οικονομίας.

* Πανελλαδική Έρευνα Για Την Αγορά Ακινήτων – Κάπα Research. Ιαν. 2014

ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ – Ηλεκτρονικός Μηχανικός – Μ.Β.Α